HPV (İnsan Papilloma Virüsü), dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ve bazı türleri kanserle ilişkilendirilen yaygın bir virüstür. HPV enfeksiyonlarının büyük bir kısmı belirti göstermeden kendiliğinden geçse de, bazı türleri rahim ağzı kanseri, genital siğiller ve diğer kanser türlerine neden olabilir. HPV aşısı, insan papilloma virüsüne karşı bağışıklık kazandıran bir aşıdır. Bu aşı, bağışıklık sistemini virüse karşı harekete geçirerek enfeksiyonu önlemeye yardımcı olur. Özellikle rahim ağzı kanseri, anüs kanseri, baş-boyun kanserleri ve genital siğiller gibi HPV ile bağlantılı hastalıkları önleme konusunda oldukça etkilidir.
Günümüzde kullanılan HPV aşıları, en sık görülen ve kanser riski yüksek olan HPV türlerine karşı koruma sağlar. Aşı, virüsle temas etmeden önce yapıldığında en yüksek koruyuculuğa sahiptir. Ancak cinsel olarak aktif bireyler de aşı yaptırarak HPV’nin neden olduğu hastalıklara karşı korunabilir.
İçindekiler
HPV Aşısı Kimler İçin Uygundur?
HPV aşısı, geniş bir yaş aralığında hem kadınlar hem de erkekler için önerilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok sağlık otoritesi, aşılamanın erken yaşta yapılmasını önermektedir.
- 9-14 yaş arası çocuklar: Bu yaş aralığında yapılan aşı, bağışıklık sistemi daha güçlü olduğu için en etkili sonuçları verir.
- 15-26 yaş arası gençler ve yetişkinler: Cinsel olarak aktif bireyler de aşı yaptırabilir ve HPV’ye karşı korunabilir.
- 26 yaş ve üzeri yetişkinler: Bu yaş grubunda aşı, doktor önerisiyle uygulanabilir. Özellikle daha önce HPV ile enfekte olmamış bireylerde fayda sağlayabilir.
HPV aşısı sadece kadınlar için değil, erkekler için de önerilmektedir. Erkeklerde HPV, genital siğillere ve anüs, penis, baş-boyun kanserlerine neden olabileceği için aşı yaptırmak önemlidir.
HPV Aşısı Kaç Doz Yapılır?
HPV aşısı, kişinin yaşına göre farklı doz programlarıyla uygulanır. Aşının tam koruma sağlayabilmesi için önerilen doz programına uyulması önemlidir.
- 9-14 yaş arası bireyler için: 6 ay arayla toplam 2 doz uygulanır.
- 15 yaş ve üzeri bireyler için: 0, 2. ve 6. ayda olmak üzere toplam 3 doz yapılır.
Eğer aşı takvimi tamamlanmazsa, kalan dozlar herhangi bir zamanda tamamlanabilir. Ancak aşının en yüksek korumayı sağlayabilmesi için önerilen doz takvimine sadık kalınması önerilir.
HPV Aşısının Koruduğu Hastalıklar
HPV aşısı, virüsün neden olduğu birçok ciddi hastalığa karşı koruma sağlar. Aşı, özellikle yüksek riskli HPV türlerine karşı bağışıklık kazandırarak, aşağıdaki hastalıkların önlenmesine yardımcı olur:
- Rahim ağzı kanseri: Kadınlarda en sık görülen HPV kaynaklı kanserdir. HPV aşısı, bu kanserin gelişme riskini büyük ölçüde azaltır.
- Genital siğiller: Hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilen, rahatsız edici cilt lezyonlarıdır.
- Vajina ve vulva kanseri: HPV, kadınlarda bu kanser türlerine de yol açabilir.
- Anüs kanseri: Hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilir ve özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha yaygındır.
- Baş-boyun kanserleri: HPV, ağız ve boğaz kanserleriyle de ilişkilidir. Bu kanserlere karşı aşı koruma sağlayabilir.
HPV aşısı, sadece kadınları değil, erkekleri de koruyarak virüsün yayılmasını engeller ve toplum sağlığı açısından büyük fayda sağlar.
HPV Aşısı Güvenli mi? Yan Etkileri Var mı?
HPV aşısı, dünya genelinde milyonlarca insana uygulanmış ve güvenli olduğu kanıtlanmış bir aşıdır. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) gibi sağlık kuruluşları, HPV aşısının etkinliğini ve güvenliğini onaylamıştır.
Aşı sonrası görülebilecek yaygın yan etkiler şunlardır:
- Enjeksiyon yapılan bölgede kızarıklık, şişlik veya ağrı
- Hafif ateş veya baş ağrısı
- Halsizlik veya yorgunluk hissi
Çok nadir olarak alerjik reaksiyonlar görülebilir. Ancak, HPV aşısının ciddi yan etkileri son derece düşük olup, aşının sağladığı koruma avantajı göz önüne alındığında riskleri oldukça minimaldir.
HPV Aşısı Ne Kadar Süre Koruma Sağlar?
HPV aşısının koruyuculuğu uzun yıllar boyunca devam eder. Yapılan bilimsel araştırmalar, aşının bağışıklık sisteminde uzun vadeli bir yanıt oluşturduğunu ve en az 10-15 yıl boyunca güçlü bir koruma sağladığını göstermektedir.
Şu ana kadar yapılan çalışmalarda, HPV aşısı olan kişilerde korumanın zamanla azaldığını gösteren bir bulguya rastlanmamıştır. Bu nedenle, şu an için ek doz (hatırlatma dozu) yapılmasına gerek duyulmamaktadır.
HPV aşısı, 9-14 yaş aralığında en etkili şekilde uygulanır. 15 yaş ve üzerindeki bireyler için de önerilir, ancak bu yaş grubunda aşının tam koruma sağlaması için 3 doz uygulanması gerekir. Türkiye’de şu an için HPV aşısı devlet tarafından karşılanmamaktadır. Evet, HPV aşısı erkekler için de önerilmektedir. HPV, sadece kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olmakla kalmaz, erkeklerde de genital siğiller, anüs kanseri ve baş-boyun kanserlerine yol açabilir. Hayır, HPV aşısının kısırlığa neden olduğuna dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Aksine, rahim ağzı kanserini önleyerek üreme sağlığını korumaya yardımcı olur. Hayır, HPV aşısı kanser yapmaz. Tam tersine, rahim ağzı kanseri, anüs kanseri ve diğer HPV kaynaklı kanserleri önlemeye yardımcı olur. Aşılar uzun yıllardır güvenli şekilde uygulanmaktadır. Evet, HPV aşısı cinsel olarak aktif olmadan önce yapıldığında en yüksek korumayı sağlar. Çünkü aşı, HPV ile temas etmeden önce yapıldığında vücutta daha güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturur. Hayır, HPV aşısının tam koruma sağlaması için belirlenen doz takvimine uyulması gerekir. Aşı sonrası hafif ateş, yorgunluk veya enjeksiyon bölgesinde hassasiyet olabilir. Bol su içmek, dinlenmek ve aşının yapıldığı kolu çok zorlamamak önerilir.HPV aşısı kaç yaşında yapılır?
HPV aşısı ücretli mi?
HPV aşısı erkekler için gerekli mi?
HPV aşısı kısırlık yapar mı?
HPV aşısı kanser yapar mı?
HPV aşısı cinsel ilişki yaşamayanlar için gerekli mi?
HPV aşısı tek doz yeterli mi?
HPV aşısı sonrası nelere dikkat edilmeli?
